Alimenty – kto może się o nie starać i jakie dokumenty są potrzebne?

Słowo „alimenty” wywodzi się z j. łacińskiego. „Alimentum” to inaczej „pokarm”, „żywność”. Jak więc nazwa wskazuje, alimenty to zapewnienie utrzymania.

We współczesnym świecie alimenty są to świadczenie pieniężne, które jedna osoba jest zobowiązana płacić na rzecz drugiej, by zapewnić jej środki do życia. Najczęściej kojarzymy je z obowiązkiem rodziców wobec dzieci. W rzeczywistości obowiązek alimentacyjny może dotyczyć także innych członków rodziny.

• Jakie są zasady przyznawania alimentów?
• Kto może się o nie starać?
• Jakie dokumenty są wymagane, by uzyskać alimenty?

Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule.

Czym są alimenty?

Alimenty to forma wsparcia finansowego, którą jedna osoba jest zobowiązana świadczyć na rzecz drugiej w określonych przypadkach. Celem alimentów jest zapewnienie środków do życia osobie, która nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać.

Podstawą prawną regulującą alimenty w Polsce jest Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Wysokość alimentów zależy od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego oraz od potrzeb uprawnionego.

Kto może się ubiegać o alimenty

Alimenty mają zapewnić środki do utrzymania. Kto więc może ubiegać się o alimenty i w jakiej sytuacji?

Zgodnie z zasadą obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej.

Obowiązek alimentacyjny może dotyczyć różnych osób, w tym:

• Rodziców wobec dzieci – jeśli dziecko nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać.
• Dorosłych dzieci wobec rodziców – gdy rodzice znajdują się w trudnej sytuacji materialnej.
• Innych członków rodziny – w określonych sytuacjach, np. między rodzeństwem lub dziadkami a wnukami.

Każda sprawa o alimenty jest rozpatrywana indywidualnie. Decyzję o ich wysokości podejmuje sąd na podstawie dowodów i argumentacji stron.

Jak uzyskać alimenty

Najważniejsze jest to, że z żądaniem zapłaty alimentów może wystąpić tylko osoba do nich uprawniona.

W jaki sposób uzyskać alimenty?

Alimenty można uzyskać na kilka sposobów:

1. Za porozumieniem stron. Jest to dobrowolna ugoda między stronami bez konieczności postępowania sądowego. Najczęściej jest wynikiem mediacji, a zawierana przed notariuszem. Forma tego aktu notarialnego ma tę samą wagę, co wyrok sądu.
2. Poprzez wniosek do sądu. Wniosek o alimenty do sądu kierowany jest, gdy strony nie mogą dojść do porozumienia. Konieczne jest tu wniesienie pozwu o alimenty do sądu rejonowego.
3. W postępowaniu egzekucyjnym. W przypadku uchylania się od obowiązku alimentacyjnego wierzyciel może wystąpić do komornika o wszczęcie egzekucji komorniczej. Działania takie można wszcząć, gdy następuje zaległość i opóźnienie płatności. W egzekucji komorniczej można żądać spłaty alimentów zaległych i bieżących.

Jakie dokumenty są potrzebne do uzyskania alimentów?

Jak ubiegać się o alimenty? Gdzie i jakie dokumenty trzeba złożyć, by je uzyskać? Te pytania nurtują niejedną osobę, która stoi w obliczu konieczności ich uzyskania.

Aby ubiegać się o alimenty, należy przygotować oczywiście odpowiednią dokumentację. Kluczowe jest tu ustalenie:

•  Potrzeb życiowych osoby uprawnionej do alimentów.
• Możliwości finansowe osoby zobowiązanej do ich płacenia.

Do najważniejszych dokumentów należą więc:

• Pozew o alimenty. Konieczne jest, by zawierał uzasadnienie i wskazanie stron postępowania.
• Odpis aktu urodzenia lub inny dokument potwierdzający pokrewieństwo.
• Odpis aktu małżeństwa lub odpis wyroku rozwodowego.
• Dokumenty potwierdzające sytuację finansową i majątkową wnioskodawcy oraz zobowiązanego. Mogą być to zaświadczenia o zarobkach, PIT, umowy o pracę, decyzje o przyznaniu świadczeń.
• Dowody na potrzeby uprawnionego. Rachunki za mieszkanie, jedzenie, leczenie, edukację, zajęcia dodatkowe itp.
• Ewentualne dowody na unikanie obowiązku alimentacyjnego przez zobowiązanego. 

Wniosek składa się do sądu rejonowego w wydziale rodzinnym i nieletnich. Miejsce sądu uwzględnia miejsce zamieszkania osoby pozwanej lub uprawnionej do alimentów. Pozew o alimenty zwolniony jest z opłaty sądowej.

Egzekucja alimentów – co zrobić, gdy druga strona nie płaci?

Zdarza się, że alimenty zostały zasądzone, a zobowiązany do ich płacenia uchyla się od ich płacenia. Co można zrobić w takiej sytuacji?

Jeśli osoba zobowiązana do płacenia alimentów uchyla się od obowiązku, można:

• Skierować sprawę do komornika, który zajmie się egzekucją należności.
• Wystąpić o środki z Funduszu Alimentacyjnego, jeśli egzekucja okaże się nieskuteczna.
• Zgłosić sprawę do prokuratury, ponieważ uchylanie się od płacenia alimentów może być przestępstwem.

Zmiana wysokości alimentów – kiedy można wnioskować o podwyższenie lub obniżenie alimentów

Alimenty to dość ważne wsparcie finansowe dla osoby, dla której zostały ustalone. Wiemy jednak, że życie przynosi wiele zwrotów. Zmianie mogą więc ulec zarówno potrzeby, jak i możliwości finansowe obu stron.

Wysokość alimentów może zostać zmodyfikowana. Jednak wymaga spełnienia określonych warunków.

• Nastąpiła uzasadniona zmiana potrzeb osoby uprawnionej: wzrost cen energii, żywności, dodatkowe koszty związane z leczeniem, zmiana sytuacji życiowej. Zmiany te powinny być długotrwała i ugruntowana.
• Nastąpiła zmiana możliwości finansowych osoby zobowiązanej do płacenia alimentów. Sąd w tym przypadku ustala faktyczne możliwości zarobkowe i finansowe, a nie uzyskiwane dochody.

Biorąc pod uwagę powyższe sytuacje, można złożyć wniosek o:

• Podwyższenie alimentów, gdy wzrastają potrzeby uprawnionego (np. koszty edukacji, leczenia itp.).
• Obniżenie alimentów, gdy pogarsza się sytuacja finansowa zobowiązanego (np. utrata pracy, choroba).

Najczęstsze pytania o alimenty

Czy alimenty można uzyskać bez postępowania sądowego? Tak, jeśli strony dojdą do porozumienia i podpiszą ugodę.

Jak długo trzeba płacić alimenty? Nie ma z góry określonego wieku. Alimenty są obowiązkowe, dopóki uprawniony nie jest w stanie się samodzielnie utrzymać.

Czy można cofnąć obowiązek alimentacyjny? Tak, jeśli zmienią się okoliczności, np. uprawniony osiągnie samodzielność finansową.

Alimenty Gliwice

Alimenty to temat złożony i wymagający zawsze indywidualnej analizy. W razie wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie rodzinnym.

Jeśli potrzebujesz profesjonalnej pomocy, warto skontaktować się z ekspertem w tej dziedzinie, takim jak nasi adwokaci w Gliwicach. Pomożemy w dochodzeniu należnych świadczeń i przeprowadzimy Cię przez całą procedurę sądową.